TIN HOẠT ĐỘNG NGÀNH
Diễn văn của Tổng cục trưởng Nguyễn Bích Lâm tại Lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập ngành Thống kê (06/5/1946 - 06/5/2016)

Trong không khí phấn khởi của cả nước chào mừng thành công Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, ngày giải phóng Miền Nam 30/4, Quốc tế Lao động 1/5 và kỷ niệm 126 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, hôm nay, ngành Thống kê Việt Nam long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Ngành và đón nhận Huân chương Độc lập hạng Ba, phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước trao tặng, ghi nhận những đóng góp quan trọng của ngành Thống kê vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và của Dân tộc.

   

Toàn thể công chức, viên chức và người lao động ngành Thống kê xin nhiệt liệt chào mừng và trân trọng cảm ơn đồng chí Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, nguyên Bộ trưởng Võ Hồng Phúc, nguyên Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, Ban Cán sự Đảng, các đồng chí Lãnh đạo Bộ về sự quan tâm và chỉ đạo trực tiếp, hiệu quả đối với hoạt động thống kê trong những năm qua; nhiệt liệt chào mừng và trân trọng cám ơn đại biểu đại diện các Bộ, Ban, ngành trung ương, địa phương, các phóng viên, biên tập viên của các hãng thông tấn, báo chí, các vị khách quốc tế, cùng toàn thể các đồng chí và các bạn đã quan tâm và ủng hộ sự phát triển của ngành Thống kê và đến dự Lễ kỷ niệm trọng thể ngày hôm nay.

Kính thưa quý vị đại biểu,

Thưa các đồng chí và các bạn!

Cách đây tròn 70 năm, ngày 06 tháng 5 năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 61/SL thành lập Nha Thống kê Việt Nam thuộc Bộ Quốc dân Kinh tế - tổ chức tiền thân của ngành Thống kê nước ta. Ngày 13/02/2001, Thủ tướng Chính phủ đã có Công văn số 545/VPCP-KTTH đồng ý lấy ngày 06 tháng 5 năm 1946 là ngày thành lập ngành Thống kê Việt Nam.

Trải qua 70 năm xây dựng và phát triển, ngành Thống kê đã lớn mạnh không ngừng về mọi mặt. Nhân dịp này, tôi xin điểm lại những mốc son quan trọng trong quá trình phát triển và phương hướng, nhiệm vụ trọng yếu trong thời gian tới để xây dựng Ngành vững bước tiến lên, đóng góp nhiều hơn nữa, hiệu quả hơn nữa vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. 

Kính thưa các quý vị đại biểu,

Thưa các đồng chí và các bạn!

Những ngày đầu khi mới thành lập, mặc dù cơ cấu tổ chức còn rất đơn giản, số cán bộ ít và trình độ nghiệp vụ chuyên môn còn nhiều hạn chế nhưng Nha Thống kê Việt Nam đã vượt qua muôn vàn khó khăn, tự đào tạo nghiệp vụ chuyên môn, vừa triển khai các hoạt động thu thập, tổng hợp thông tin phục vụ Đảng, Chính phủ và các Liên khu chỉ đạo kháng chiến chống thực dân Pháp và kiến quốc. Trong thời kỳ này, Nha Thống kê Việt Nam đã biên soạn được báo cáo tổng hợp tình hình kinh tế - xã hội hàng tháng của vùng tự do và vùng mới giải phóng, báo cáo phân tích kinh tế 3 năm 1947-1949, báo cáo chuyên đề về giảm tô, giảm tức, xây dựng tổ vần công, đổi công ở vùng tự do. Ngoài ra, ngành Thống kê còn tiến hành một số cuộc điều tra chuyên môn, trong đó có cuộc Điều tra nông thôn 1951-1952 đánh giá thực trạng và tiềm năng của nông thôn để Đảng và Chính phủ có đầy đủ thông tin đề ra quyết sách bồi dưỡng và huy động sức dân góp phần tạo nên chiến thắng trong chiến dịch Thu Đông 1953 và chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử.

Giai đoạn 1954-1975, miền Bắc bước vào thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội và cùng miền Nam đấu tranh thống nhất đất nước. Đây là thời kỳ ngành Thống kê tập trung nguồn lực xây dựng bộ máy và cơ sở vật chất kỹ thuật, đào tạo cán bộ, nghiên cứu phương pháp nghiệp vụ và định hướng hoạt động thống kê phù hợp với tình hình, nhiệm vụ mới. Đến cuối năm 1957, hầu hết các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương của miền Bắc đã có cơ quan thống kê địa phương.

Mặc dù số cán bộ ít và trình độ chuyên môn còn hạn chế, nhưng Cục Thống kê Trung ương trong những năm 1956-1965 và Tổng cục Thống kê những năm sau đó đã phối hợp với thống kê địa phương và thống kê các Bộ, ngành xây dựng Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia, xây dựng và thực hiện chế độ báo cáo thống kê định kỳ, chế độ ghi chép ban đầu, tiến hành Tổng điều tra dân số và một số cuộc điều tra chuyên môn. Trên cơ sở đó, ngành Thống kê đã cung cấp thông tin phục vụ các cấp, các ngành xây dựng, quản lý và điều hành nền kinh tế và xây dựng các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Một nhiệm vụ quan trọng của ngành Thống kê đã thực hiện tốt trong thời kỳ này là tham gia xét duyệt và công bố kết quả hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch Nhà nước hàng năm. Qua đó đã góp phần giúp Đảng và Nhà nước đánh giá sát tình hình thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, làm cơ sở để xây dựng các kế hoạch tiếp theo.

Từ cuối những năm 1960, nhận thức được tác dụng của cơ giới hóa và tự động hóa trong công tác thống kê, ngành Thống kê đã xây dựng đề án “Cải tiến kỹ thuật tính toán, từng bước cơ khí hóa và tiến lên tự động hóa công tác tính toán ở Việt Nam” và được Chính phủ phê duyệt tại Nghị quyết số 168/CP ngày 25/11/1968. Thực hiện đề án này, ngành Thống kê đã sớm đưa công nghệ thông tin vào công tác thống kê. Đầu những năm 1970, Tổng cục Thống kê đã xây dựng được các trạm máy tính ở Trung ương và nhiều địa phương, góp phần đáng kể trong việc đẩy nhanh tốc độ và tính chính xác trong xử lý kết quả các cuộc điều tra và lập các báo cáo thống kê, cung cấp thông tin kịp thời cho các cơ quan Đảng và Nhà nước. Trong thời kỳ này, ngành Thống kê tự hào là ngành được trang bị hệ thống máy tính hiện đại hàng đầu ở nước ta.

Năm 1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất. Để thu thập, tổng hợp thông tin trên phạm vi cả nước, ngành Thống kê đã nhanh chóng thành lập, kiện toàn tổ chức Cục Thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ở miền Nam với nòng cốt là cán bộ thống kê có năng lực, kinh nghiệm điều động từ Tổng cục Thống kê và các Cục Thống kê miền Bắc. Vì sự phát triển của ngành Thống kê, hàng trăm cán bộ của Tổng cục Thống kê và các Cục Thống kê tỉnh, thành phố phía Bắc đã tình nguyện lên đường vào công tác tại các địa phương phía Nam. Đến cuối năm 1977, tất cả các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương ở miền Nam đã có cơ quan thống kê cấp tỉnh; các Phòng Thống kê huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh.

Giai đoạn 1976-1985 tổ chức bộ máy của Ngành tương đối hoàn thiện, ngành Thống kê tập trung vào việc nghiên cứu xây dựng các chế độ ghi chép ban đầu và hạch toán thống nhất; tăng cường hoạt động xét duyệt và công bố hoàn thành kế hoạch; củng cố chế độ báo cáo ước tính và báo cáo chính thức, đồng thời mở rộng hình thức thu thập thông tin bằng điều tra thống kê, nhất là điều tra cơ bản phục vụ xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm (1976-1980;1981-1985). Năm 1979 cũng là năm đầu tiên nước ta thực hiện Tổng điều tra dân số trên phạm vi cả nước.

Từ năm 1986 đến nay, sau 30 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng đã tạo ra cho đất nước thế và lực mới, ngành Thống kê cũng đã có những bước chuyển mình đáng ghi nhớ.

Về môi trường pháp lý, sự ra đời của Pháp lệnh Kế toán và Thống kê vào năm 1988 và tiếp theo là Luật Thống kê năm 2003 và Luật Thống kê (sửa đổi) năm 2015 cùng hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật khác đã tạo nên khung pháp lý hết sức quan trọng và ngày càng hoàn thiện, giúp cho hoạt động thống kê từng bước đi vào nền nếp và hội nhập. Đặc biệt, Luật Thống kê năm 2015 đã được xây dựng và thông qua với nhiều điểm mới nhằm điều chỉnh một cách đầy đủ các hoạt động thống kê phát sinh trong đời sống kinh tế - xã hội. Thông qua Luật Thống kê năm 2015, vai trò, vị thế của hệ thống thống kê tập trung được nâng cao đáng kể.

Cùng với hệ thống các văn bản pháp lý, Định hướng phát triển ngành Thống kê Việt Nam đến năm 2010 và Chiến lược phát triển thống kê Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 tạo nền móng vững chắc, có tầm nhìn dài hạn, có quan điểm và mục tiêu phát triển rõ ràng, có các giải pháp và chương trình hành động cụ thể đảm bảo cho ngành Thống kê phát triển bài bản trong thời kỳ dài. Chính Định hướng và Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam và các đề án tổng thể khác đã hội tụ được sức mạnh và sự quan tâm của cả hệ thống chính trị, các ngành, các cấp trong việc củng cố và xây dựng ngành Thống kê trong những năm vừa qua.

Về hệ thống tổ chức, đây là thời kỳ ngành Thống kê có nhiều thay đổi. Ngày 12/12/1987, Ban Bí thư Trung ương và Thường vụ Hội đồng Bộ trưởng ra Thông báo số 46/TB-TW về việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy của các cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể. Thực hiện Thông báo trên, Tổng cục Thống kê chuyển giao bộ máy thống kê cấp tỉnh, cấp huyện sang Ủy ban nhân dân cùng cấp quản lý. Hàng năm, Tổng cục Thống kê chỉ giao kế hoạch thông tin và quản lý, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ đối với các Cục Thống kê địa phương. Tuy nhiên, mô hình tổ chức này đã làm công tác thống kê có bước thụt lùi nhất định.

Trước thực tế đó, để bảo đảm sự chỉ đạo thống nhất về nghiệp vụ thống kê từ Trung ương đến địa phương, bảo đảm tính độc lập về nghiệp vụ và tính khách quan của số liệu, sau 7 năm thực hiện mô hình “phi tập trung”, năm 1994, Chính phủ đã quy định Tổng cục Thống kê trở lại mô hình quản lý theo ngành dọc và duy trì đến ngày nay. Những năm gần đây, thực hiện cải cách hành chính của Chính phủ, cơ quan Thống kê Trung ương và các cơ quan Thống kê địa phương đã được sắp xếp, tổ chức lại. Ngày 04/01/2007, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 01/NĐ-CP chuyển Tổng cục Thống kê vào Bộ Kế hoạch và Đầu tư, giao Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện công tác quản lý đối với Tổng cục Thống kê. Điểm nổi bật trong giai đoạn này là việc hình thành Chi cục Thống kê cấp huyện trực thuộc Cục Thống kê cấp tỉnh trên cơ sở các Phòng Thống kê đã đưa vị thế, vai trò và năng lực của các chi cục thống kê lên một tầm mới.

Vị trí, nhiệm vụ của hệ thống thống kê các bộ, ngành cũng được xác định trong Luật Thống kê, các văn bản pháp quy khác và được cụ thể hóa bằng Nghị định số 03/2010/NĐ-CP ngày 13/01/2010 của Chính phủ qui định nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Thống kê bộ, ngành. Trên cơ sở đó, các bộ, ngành đã tổ chức lại cơ quan, đơn vị và bố trí công chức làm công tác thống kê theo hướng ngày càng chuyên môn hóa.

Về chuyên môn, nghiệp vụ thống kê, việc chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế từ kế hoạch tập trung sang cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thực hiện đường lối mở cửa, hội nhập đã đòi hỏi ngành Thống kê phải đổi mới về mọi mặt, để đáp ứng ngày càng toàn diện yêu cầu đánh giá và dự báo tình hình. Tất cả các mặt công tác của hoạt động thống kê đều được đổi mới, gồm: (1) Đổi mới các hệ thống chỉ tiêu thống kê, (2) Đổi mới phương pháp thu thập, xử lý và truyền đưa thông tin, (3) Đổi mới phân loại và phân ngành trong thống kê, (4) Đổi mới nội dung và phương pháp thống kê doanh nghiệp, vùng kinh tế trọng điểm, các loại hình khu kinh tế, (5) Đổi mới công tác phân tích và dự báo thống kê, (6) Bổ sung các nội dung thống kê mới.

Ngành Thống kê đã tập trung vào việc chuyển đổi phương pháp luận phù hợp với yêu cầu của đổi mới và hội nhập quốc tế. Trong thời kỳ này, một trong những bước tiến quan trọng nhất là việc áp dụng hệ thống tài khoản quốc gia (SNA) thay cho hệ thống bảng cân đối vật chất. Việc biên soạn các chỉ tiêu thống kê tổng hợp như GDP, GNP,... được thực hiện theo nhiều phương pháp khác nhau để có tính so sánh, đối chiếu. Phương pháp biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng được đổi mới, chuẩn bị đưa vào áp dụng chính thức. Nhiều chuyên ngành thống kê được nghiên cứu, chuyển đổi theo hướng vận dụng các phương pháp luận chuẩn quốc tế vào điều kiện cụ thể của Việt Nam. Việc phát triển đa dạng các loại hình doanh nghiệp và đổi mới về chính sách phát triển kinh tế nhiều thành phần cũng như áp dụng SNA đòi hỏi sự đổi mới tương ứng về phân loại thống kê, phân ngành thống kê. Nhiều bảng danh mục chuẩn quốc tế đã được nghiên cứu áp dụng phù hợp với điều kiện Việt Nam như Hệ thống ngành kinh tế quốc dân, Hệ thống ngành sản phẩm Việt Nam, Danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu Việt Nam...

Với sự chuyển đổi mạnh mẽ của cơ chế quản lý kinh tế và yêu cầu của việc lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý đất nước trong nền kinh tế thị trường với nhiều khái niệm mới, nội dung mới, các hệ thống chỉ tiêu thống kê ở cấp quốc gia cũng như các cấp quản lý ngành, lĩnh vực và địa phương đã được đổi mới toàn diện. Mới đây nhất là Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia lần đầu tiên được quy định trong Luật Thống kê năm 2015 với 186 chỉ tiêu thống kê thay thế cho hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia được Thủ tướng Chính phủ ban hành theo Quyết định số 43/2010/QĐ-TTg ngày 02/6/2010. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành Thông tư quy định nội dung Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia; danh mục và nội dung Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, huyện, xã.

Việc đổi mới và hoàn thiện phương pháp thu thập thông tin cũng đạt được những kết quả khả quan. Trong đó bước chuyển biến rõ nhất là sử dụng điều tra thống kê, nhất là điều tra chọn mẫu thay thế hình thức thu thập thông tin qua chế độ báo cáo thống kê là hình thức phổ biến trong giai đoạn trước đây. Các cuộc điều tra chủ yếu do ngành Thống kê tiến hành đã được sắp xếp theo kế hoạch, trong đó các cuộc Tổng điều tra như: Tổng điều tra dân số và nhà ở, Tổng điều tra kinh tế và Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp đã được Luật hóa trong Luật thống kê năm 2015; các cuộc điều tra thống kê quan trọng khác trên các lĩnh vực được thực hiện hàng năm theo kế hoạch, qua đó tạo điều kiện chủ động cho khâu chuẩn bị, triển khai và công bố thông tin của Ngành. Việc thu thập thông tin thống kê từ nguồn dữ liệu hành chính đã chính thức được quy định trong Luật thống kê năm 2015.

Về xử lý, tổng hợp và phân tích của ngành Thống kê cũng đã được đổi mới theo hướng tin học hoá. Ngay từ ngày đầu đổi mới, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 28/1988/CT-TTg năm 1988 về tăng cường và hiện đại hóa công tác thống kê, trong đó chỉ rõ: “Phát triển công nghệ thông tin, xây dựng các cơ sở dữ liệu và mạng thông tin thống kê trong phạm vi cả nước, bảo đảm việc truyền dẫn và khai thác số liệu thống kê được thuận lợi”. Từ đó đến nay, việc đầu tư công nghệ và ứng dụng trong hoạt động thống kê đã có bước phát triển nhảy vọt. Đặc biệt, lần đầu tiên ngành Thống kê đã áp dụng thành công công nghệ nhận dạng ký tự thông minh vào xử lý số liệu Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, tiếp đó là Tổng điều tra Nông thôn, nông nghiệp và thủy sản năm 2011, Điều tra Dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2014. Việc ứng dụng và phát triển các phần mềm chuyên dùng đã góp phần đẩy nhanh tốc độ xử lý thông tin, tăng độ chính xác của thông tin tổng hợp và giảm cường độ lao động cho cán bộ thống kê các cấp. Cơ sở dữ liệu của các cuộc Tổng điều tra, điều tra lớn được lưu giữ, đảm bảo cho việc khai thác chi tiết hơn và sử dụng số liệu lâu dài.

Với quan điểm đổi mới vừa phục vụ tốt sự lãnh đạo, điều hành của Đảng và Nhà nước vừa “Hướng về người dùng tin”, trong những năm qua đối tượng sử dụng thông tin thống kê đã được mở rộng, lượng thông tin cung cấp cho mỗi đối tượng dùng tin cũng không ngừng tăng lên, hình thức phổ biến thông tin ngày càng đa dạng. Đến nay, hầu hết các loại số liệu thống kê đã được cung cấp đến tất cả các đối tượng có nhu cầu sử dụng bằng nhiều kênh phổ biến thông tin khác nhau. Các sản phẩm thống kê ngày nay không chỉ các ấn phẩm, mà còn là các đĩa mềm, đĩa CD và file dữ liệu trên trang web. Những năm gần đây, ngành Thống kê còn tăng cường nhiều hình thức phổ biến thông tin khác nhau như họp báo công bố số liệu, thông cáo báo chí và Trang thông tin điện tử Tổng cục Thống kê,... Tổng cục Thống kê cũng đã tham gia hệ thống phổ biến số liệu chung (GDDS) của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) với tư cách là điều phối viên quốc gia. Chính sách phổ biến thông tin thống kê Nhà nước được Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định số 34/2013/QĐ-TTg đã đưa công tác này từng bước đi vào quy củ.

Về hợp tác quốc tế

Thực hiện đường lối đối ngoại mở rộng của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ đổi mới, quan hệ hợp tác giữa Thống kê Việt Nam với thống kê của các quốc gia và các tổ chức quốc tế đã ngày càng được mở rộng. Tổng cục Thống kê đã tham gia tích cực vào các hoạt động về thống kê của các tổ chức quốc tế như Thống kê Liên hợp quốc (UNSD), chủ động tích cực tham gia và thường xuyên có những đóng góp quan trọng để thúc đẩy hoạt động thống kê khu vực ASEAN, ESCAP, Đông Á. Năm 2010, đảm nhận vai trò là Chủ tịch ASHOM 11, Tổng cục Thống kê đã tổ chức thành công Hội nghị thủ trưởng các cơ quan thống kê quốc gia khu vực Đông Nam Á và từ đó đã đăng cai và tổ chức thành công nhiều hội nghị quốc tế quan trọng như Hội nghị Hiệp hội thống kê quốc tế chính thức IAOS năm 2014, Hội nghị Thống kê Nông nghiệp Châu Á-Thái Bình Dương,.... Thống kê Việt Nam đã chính thức gia nhập Hệ thống thống kê Cộng đồng ASEAN kể từ năm 2016. Thống kê Việt Nam đã nhận được sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế về chuyên môn, nghiệp vụ và cơ sở vật chất, trong đó phải kể đến các dự án hỗ trợ kỹ thuật của các tổ chức Quốc tế: UNFPA, UNDP, UNIDO, FAO, UNESCO, UNICEF, ILO, các định chế Tài chính như WB, ADB, IMF… Tổng cục Thống kê đã có những hợp tác song phương chặt chẽ với Thống kê nhiều nước trên thế giới, các nước có nền thống kê phát triển như Thụy Điển, Cộng hoà Pháp, Hà Lan, Đan Mạch, Canada, Nhật Bản, Hàn Quốc,...; tiếp tục quan hệ chặt chẽ và có hiệu quả với các bạn bè truyền thống như cơ quan thống kê các nước: CHLB Nga, Ba Lan, Cộng hoà Séc, Slovakia, Hunggary, CHDCND Lào, Vương quốc Cam-pu-chia,...

Việc tích cực chủ động hợp tác và hội nhập quốc tế đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao năng lực Thống kê Việt Nam, làm tiền đề để Thống kê Việt Nam hoàn thành tốt nghĩa vụ là thành viên của Thống kê Liên hợp quốc, đáp ứng yêu cầu phục vụ số liệu của các tổ chức quốc tế cũng như yêu cầu phục vụ số liệu cho các Đại sứ quán, các cơ quan đại diện nước ngoài và các tổ chức quốc tế tại Việt Nam. Nhờ vậy, vị thế của Thống kê Việt Nam trong cộng đồng quốc tế đã được nâng lên một cách rõ rệt. Theo đánh giá năng lực thống kê của các cơ quan thống kê do Ngân hàng Thế giới công bố, Năm 2015, Thống kê Việt Nam đã đạt 82,22 điểm, đúng thứ 26 trên tổng số 144 quốc gia được đánh giá và đứng thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á.

Kính thưa các quý vị đại biểu,

Thưa các đồng chí và các bạn,

Trải qua 70 năm xây dựng và phát triển, ngành Thống kê đã đạt được những thành quả quan trọng, được Đảng, Nhà nước ghi nhận và xã hội tôn vinh. Nhiều đơn vị và công chức, viên chức, người lao động thống kê đã được tặng thưởng Huân chương các loại, được Chính phủ tặng cờ luân lưu và bằng khen, được các Bộ, ngành và địa phương tặng nhiều bằng khen, huy chương, kỷ niệm chương và nhiều phần thưởng cao quý, danh dự khác. Toàn ngành Thống kê đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh năm 2006, Huân chương Độc lập hạng Nhất lần thứ nhất năm 1996, lần thứ hai năm 2011 và hôm nay, trong ngày kỷ niệm trọng thể này, ngành Thống kê có vinh dự lớn được đón nhận Huân chương Độc lập hạng Ba do Đảng và Nhà nước trao tặng, vinh danh những đóng góp của toàn ngành Thống kê nước ta đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thành tựu của ngành Thống kê trong 70 năm qua bắt nguồn từ sự quan tâm sâu sắc của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, sự ủng hộ, quan tâm chỉ đạo của Bộ trưởng, Ban Cán sự Đảng và lãnh đạo Bộ, sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, ngành, địa phương, sự hợp tác, hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, thống kê các nước bè bạn, các chuyên gia thống kê quốc tế, sự hợp tác cung cấp thông tin của cơ quan, tổ chức, cộng đồng doanh nghiệp và người dân và đặc biệt là lòng yêu ngành, yêu nghề, sự phấn đấu không mệt mỏi, vượt qua bao khó khăn, vất vả trong cuộc sống, trong công việc của lớp lớp công chức, viên chức và người lao động ngành Thống kê. Nhân dịp này, cho phép tôi thay mặt công chức, viên chức và người lao động toàn ngành Thống kê bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với sự quan tâm, giúp đỡ và những đóng góp quý báu đó.

Kính thưa các quý vị đại biểu,

Thưa các đồng chí và các bạn!

Nhìn lại chặng đường đã qua, ngành Thống kê tự hào về những thành quả mà ngành Thống kê đã làm được, đồng thời, cũng nghiêm túc đánh giá những tồn tại, hạn chế cần khắc phục của Ngành, đó là: Mức độ đáp ứng thông tin của ngành Thống kê cho các đối tượng dùng tin chưa thực sự đầy đủ, kịp thời; phạm vi thống kê chưa bắt kịp sự phát triển nhanh của một số lĩnh vực hoạt động kinh tế - xã hội; phương pháp thống kê một số chuyên ngành còn chậm cải tiến; chất lượng số liệu thống kê còn hạn chế; chênh lệch số liệu thống kê còn tồn tại; hoạt động phân tích, dự báo thống kê chưa đáp ứng được yêu cầu; tổ chức, đội ngũ công chức, viên chức thống kê đã được củng cố, đào tạo, bổ sung song còn thiếu và yếu so với yêu cầu.

Những thành tựu và một số tồn tại, hạn chế trong 70 năm qua đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quan trọng, là những vốn quý đối với công chức, viên chức và người lao động của Ngành hiện nay và nhiều năm sau.

Bài học thứ nhất, Tổ chức thống kê Việt Nam phải có một cơ cấu hợp lý, khoa học, hiệu quả, trong đó vấn đề cốt lõi nhất chính là ngành Thống kê phải được tổ chức theo hệ thống ngành dọc mới bảo đảm sự chỉ đạo thống nhất, toàn diện và xuyên suốt từ Trung ương đến cơ sở.

Bài học thứ hai, Phải xây dựng được một cơ chế bảo đảm sự độc lập và khách quan về chuyên môn nghiệp vụ trong hoạt động thống kê. Để bảo đảm điều đó, mọi hoạt động thống kê phải được thể chế hóa bằng luật và các văn bản pháp quy của nhà nước.

Bài học thứ ba, Luôn luôn đổi mới về mọi mặt, đặc biệt là phương pháp luận thống kê. Chỉ với tinh thần thường xuyên đổi mới thì ngành Thống kê mới bắt kịp sự đòi hỏi của cuộc sống, với yêu cầu ngày càng cao của Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền và các đối tượng dùng tin. Đổi mới phải gắn liền với sự ổn định, trên cơ sở ổn định, tạo cơ sở vững chắc cho sự phát triển của Ngành.

Bài học thứ tư, Thực hiện tốt vai trò quản lý Nhà nước về thống kê để nâng cao vị thế của ngành Thống kê, phát huy hiệu quả sự phối hợp giữa Tổng cục Thống kê với thống kê Bộ, ngành và địa phương. Đặt đúng giá trị và quan tâm đúng mức hoạt động cung cấp, phổ biến thông tin thống kê, phát huy tốt vai trò của các cơ quan thông tin và truyền thông trong phổ biến thông tin thống kê và các hoạt động của Ngành.

Bài học thứ năm, Phải huy động được sức mạnh tổng hợp để xây dựng Ngành ngày càng phát triển. Xây dựng và thường xuyên củng cố khối đoàn kết trong toàn Ngành, huy động được sức mạnh và trí tuệ của từng cá nhân và cả tập thể để đóng góp vào công việc của Ngành – đây đồng thời là hòn đá tảng vững chắc mà Ngành đã xây dựng được trong suốt 70 năm qua. Phải tranh thủ được sự ủng hộ của các cấp lãnh đạo, các ngành liên quan, toàn thể hệ thống chính trị và nhân dân; tăng cường hợp tác quốc tế để trao đổi kinh nghiệm, học hỏi và giao lưu.

Kính thưa các quý vị đại biểu,

Thưa các đồng chí và các bạn!

Với những kinh nghiệm rút ra từ chặng đường 70 năm hoạt động, với sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, trước yêu cầu cụ thể về thông tin kinh tế-xã hội trong giai đoạn hiện nay, ngành Thống kê tập trung vào một số nội dung phát triển chủ yếu sau:

Một là, bảo đảm tốt nhất thông tin kinh tế - xã hội định kỳ và đột xuất phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và chính quyền các cấp, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thông tin thống kê của các đối tượng sử dụng trong và ngoài nước. Đồng thời, phải xác định đúng vị trí, vai trò của hoạt động tuyên truyền, phổ biến thông tin thống kê. Chuyển hướng mạnh mẽ từ phổ biến những thông tin đã thu thập, tổng hợp sang phổ biến thông tin thống kê theo nhu cầu của các đối tượng sử dụng.

Tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động thu thập thông tin thống kê. Kết hợp chặt chẽ và hiệu quả ba hình thức thu thập thông tin thống kê: điều tra thống kê, sử dụng dữ liệu hành chính và báo cáo thống kê. Trong đó cần đẩy mạnh khai thác thông tin sẵn có trong các cơ sở dữ liệu của các ngành liên quan nhằm bảo đảm sự thống nhất về nguồn thông tin đầu vào, tiết kiệm chi phí thu thập thông tin thống kê và giảm gánh nặng cho người cung cấp thông tin thống kê theo đúng tinh thần của Luật Thống kê năm 2015. Chú trọng thu thập thông tin thống kê đầu vào phục vụ việc tổng hợp các chỉ tiêu phản ánh chất lượng, hiệu quả của nền kinh tế và các chỉ tiêu tổng hợp.

Tiếp tục đẩy mạnh hoạt động phân tích và dự báo thống kê. Tăng cường năng lực phân tích và dự báo của các cơ quan thống kê thuộc Hệ thống thống kê tập trung. Xây dựng cơ chế phối hợp chia sẻ thông tin cho hoạt động phân tích và dự báo thống kê nhằm phát triển đa dạng các sản phẩm và chia sẻ sử dụng kết quả phân tích và dự báo thống kê. Tập trung triển khai thực hiện phân tích và dự báo thống kê ngắn hạn; đồng thời tăng cường và nâng cao chất lượng phân tích kết quả các cuộc điều tra, tổng điều tra thống kê và phân tích tình hình kinh tế - xã hội theo chu kỳ 5 năm, 10 năm.

Hai là, tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý cho hoạt động thống kê. Triển khai xây dựng các nghị định của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư để Luật Thống kê năm 2015 sớm đi vào cuộc sống khi có hiệu lực. Tăng cường công tác tuyên truyền về Luật Thống kê năm 2015. Rà soát, bổ sung các văn bản pháp lý có liên quan nhằm hoàn thiện hệ thống quy phạm pháp luật về công tác thống kê và nâng cao chất lượng các hoạt động thống kê trong điều kiện phát triển kinh tế tri thức. Củng cố và tăng cường hệ thống thanh tra thống kê, bảo đảm các hoạt động thống kê được thực thi theo đúng pháp luật. Ban hành các văn bản quy định cơ chế phối hợp, trao đổi, chia sẻ và kết nối thông tin thống kê giữa Tổng cục Thống kê với các bộ, ban, ngành nhằm góp phần tạo lập hệ thống thông tin thống kê quốc gia tập trung, thống nhất, thông suốt và hiệu quả. Tổ chức triển khai xây dựng và thực hiện có hiệu quả Đề án Tăng cường công tác quản lý nhà nước về chất lượng thống kê. Tổng kết tình hình thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung định hướng, tầm nhìn phù hợp với xu hướng phát triển của thống kê thế giới và khu vực, phù hợp với sự gia nhập Hệ thống thống kê Cộng đồng ASEAN.

Ba là, tiếp tục hoàn thiện cơ cấu tổ chức hệ thống thống kê tập trung theo hướng chuyên môn hóa, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác, phù hợp với chủ trương tinh giảm biên chế do Đảng và Chính phủ chỉ đạo. 

Cùng với kiện toàn tổ chức, tiếp tục đầu tư tương xứng cho công tác đào tạo, bồi dưỡng để có đội ngũ người làm thống kê nhà nước đáp ứng tốt yêu cầu thời kỳ mới. Đổi mới công tác đào tạo, tuyển dụng, quản lý và sử dụng nhân lực thống kê. Mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng đào tạo tại các trường và cơ sở đào tạo trực thuộc Tổng cục. Chú trọng đào tạo và tuyển dụng nhân lực có trình độ đại học và trên đại học chuyên ngành thống kê. Tăng cường đào tạo, cấp chứng chỉ cho những người tham dự các khóa đào tạo thống kê ngắn hạn. Bổ sung hoàn thiện tiêu chuẩn các chức danh công chức, viên chức thống kê.

Đôn đốc các bộ, ngành tiếp tục củng cố, hoàn thiện tổ chức thống kê bộ, ngành theo hướng chuyên nghiệp hóa đội ngũ công chức làm công tác thống kê tại các bộ, ngành. Nâng cao chất lượng và bảo đảm sự độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ của những người làm công tác thống kê tại cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công.

Bốn là, đẩy mạnh ứng dụng phương pháp luận thống kê tiên tiến, công nghệ thông tin vào hoạt động thống kê.

Nghiên cứu hoàn thiện phương pháp thống kê theo lãnh thổ nhằm khắc phục tình trạng chênh lệch số liệu thống kê kinh tế - xã hội giữa Trung ương và địa phương. Hoàn thiện phương pháp điều tra chọn mẫu theo từng lĩnh vực và thiết lập, cập nhật dàn mẫu phục vụ các cuộc điều tra thống kê. Biên soạn và công bố các bảng cân đối quan trọng như bảng cân đối năng lượng, bảng cân đối lương thực, bảng cân đối liên ngành,… Hoàn thiện các bảng danh mục và phân loại thống kê. Đổi mới phương pháp thu thập và tính toán các chỉ tiêu thống kê tổng hợp. Từng bước nghiên cứu và ứng dụng Dữ liệu lớn (Big Data) vào hoạt động thống kê ở nước ta.

Căn cứ vào Kiến trúc tổng thể của Tổng cục Thống kê để xây dựng các kế hoạch cụ thể nhằm đẩy mạnh ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin và truyền thông, góp phần nâng cao hiệu quả công tác thống kê và hình thành hệ thống thông tin thống kê quốc gia theo hướng tin học hóa. Đầu tư kết cấu hạ tầng công nghệ thông tin đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển công tác thống kê, chia sẻ thông tin của Hệ thống thống kê tập trung; thống kê Bộ, ngành và địa phương. Áp dụng phương pháp điều tra thống kê trực tuyến (E-form, Web-form).

Năm là, tăng cường hợp tác và hội nhập quốc tế trong lĩnh vực thống kê.

Xây dựng chương trình hợp tác quốc tế trong lĩnh vực thống kê theo hướng mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác song phương và đa phương nhằm tiếp cận nhanh phương pháp thống kê tiên tiến, công nghệ hiện đại, kinh nghiệm thành công và chuẩn mực thống kê quốc tế. Thực hiện đầy đủ cam kết về hợp tác với thống kê các nước và các tổ chức quốc tế; tranh thủ sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ cộng đồng quốc tế. Đẩy mạnh thu thập, biên soạn, phổ biến thông tin thống kê nước ngoài tới các đối tượng dùng tin trong nước và triển khai mạnh mẽ nghiệp vụ thống kê so sánh quốc tế. Chủ động trong việc hội nhập Thống kê Cộng đồng ASEAN. Nâng cao hiệu quả hợp tác với thống kê các nước theo Biên bản ghi nhớ và Kế hoạch đã ký kết.

Sáu là, tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, thực hành tiết kiệm, phòng chống lãng phí, tham nhũng; thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở và các quy chế làm việc, xây dựng cơ quan, đơn vị ổn định, đoàn kết, trong sạch, vững mạnh và phát triển. Đẩy mạnh việc thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; phối hợp tốt giữa các tổ chức đoàn thể trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị; khơi dậy lòng tự hào, yêu ngành, yêu nghề Thống kê của công chức, viên chức và người lao động trong toàn Ngành.

Kính thưa các quý vị đại biểu,

Thưa các đồng chí và các bạn!

Nhiệm vụ của ngành Thống kê trong giai đoạn mới tuy rất nặng nề song đầy tự hào. Với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Bộ trưởng và Ban Cán sự Đảng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sự hợp tác chặt chẽ của các Bộ, ngành và địa phương, sự hỗ trợ của các tổ chức và cơ quan thống kê quốc tế, sự ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp và người dân và sự nỗ lực chung của công chức, viên chức và người lao động trong toàn Ngành, nhất định ngành Thống kê sẽ phát huy được những truyền thống tốt đẹp và thành tích đã đạt được trong 70 năm qua, từng bước khắc phục những hạn chế, bất cập, hoàn thành tốt nhiệm vụ, vươn lên ngang tầm trình độ thống kê của các nước tiên tiến trong khu vực như mục tiêu đặt ra trong Chiến lược phát triển thống kê Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.

Một lần nữa tôi xin thay mặt các thế hệ công chức, viên chức và người lao động toàn ngành Thống kê bày tỏ lòng biết ơn đối với Đảng và Nhà nước, Bộ trưởng và Ban Cán sự Đảng, các đồng chí nguyên lãnh đạo Bộ đã dành cho ngành Thống kê sự quan tâm sâu sắc, ghi nhận những cống hiến của ngành Thống kê trong sự nghiệp xây dựng đất nước.

Kính chúc đồng chí Bộ trưởng, các quý vị đại biểu, các đồng chí và các bạn sức khoẻ và hạnh phúc!

Chúc sự nghiệp Thống kê của chúng ta ngày càng phát triển!

Xin trân trọng cảm ơn!

TCTK




TIN TỨC CÙNG LOẠI KHÁC:













 
 
 
 
 
 
Trang: 
/